Diễn ra từ ngày 12/7 đến 27/7, Lễ hội Xòe Bản Mây mang đến cho du khách hành trình khám phá những lát cắt văn hóa chân thực và sinh động của cộng đồng các dân tộc Sa Pa như Tày, Dao, Mông, Hà Nhì, Giáy, Thái và Xa Phó. Những nét văn hóa ấy được thể hiện trọn vẹn qua các nghi lễ truyền thống, trang phục, âm nhạc và đặc biệt là những điệu múa Xòe.
Không gian văn hóa sống động giữa đại ngàn Tây Bắc
Mở màn cho hành trình trải nghiệm của du khách là chương trình nghệ thuật “Phiên chợ Tây Bắc”, nằm trong show diễn thể nghiệm “Đỉnh thiêng du ký” được xây dựng dành riêng cho địa hình núi non của Fansipan.
Những điệu múa uyển chuyển, tiếng khèn ngân vang, sắc màu rực rỡ của váy áo dân tộc… tái hiện chân thực không gian chợ phiên vùng cao khiến nhiều du khách thích thú.
Bên cạnh đó, nghi lễ rước Thủy Thổ là một trong những điểm nhấn quan trọng của lễ hội Xòe. Đoàn rước gồm kiệu Thần Đất và Thần Nước, hai biểu tượng của sự sống và mùa màng, cùng 12 nam, 12 nữ đại diện cho 12 phương trời và 12 tháng trong năm.
Thầy mo người Tày thực hiện nghi lễ cúng bằng lời xướng và giai điệu, kết nối con người với trời đất, cầu phúc lành đến với cư dân Bản Mây và du khách tham dự.
Đi sâu vào không gian lễ hội, du khách được “chạm” vào đời sống văn hóa bản địa qua hàng loạt hoạt cảnh tái hiện các phong tục, tín ngưỡng, sinh hoạt của đồng bào dân tộc vùng cao như lễ cưới người Dao đỏ, nghi thức nhuộm trứng đỏ của người Giáy, hát then của người Tày, thổi khèn và dệt lanh của người Mông, dựng nhà trình tường của người Hà Nhì hay nghi lễ làm hương cúng nhà mới của người Giáy. Mỗi cộng đồng dân tộc hiện diện trong bức tranh văn hóa đa dạng và đầy tự hào.
Không khí lễ hội trở nên rộn ràng hơn khi vòng xòe được mở ra giữa sân bản. Những bàn tay nắm chặt nhau, những bước chân hòa trong nhịp trống rộn ràng. Không phân biệt người dân và du khách, tất cả hòa vào điệu múa xòe sôi động.
Vũ điệu xòe, vốn là nét giao hòa của nhiều dân tộc miền Bắc, giờ đây trở thành biểu tượng của sự đoàn kết, gắn bó và tình yêu với văn hóa bản địa.
Trải nghiệm mộc mạc giữa bản làng lưng chừng mây
Bên cạnh các nghi lễ và trình diễn nghệ thuật, Lễ hội Xòe Bản Mây còn là dịp để du khách gặp gỡ những nghệ nhân làng nghề truyền thống như làm hương, nấu rượu ngô, đan lát, thêu thùa, chế tác nhạc cụ dân tộc…
Dịp lễ này, bà con Bản Mây rủ nhau nhuộm trứng để tặng cho du khách nhằm cầu mong may mắn, hạnh phúc và no đủ. Chị Anya, du khách Mỹ chia sẻ: “Tôi thực sự xúc động. Người dân nơi đây rất thân thiện. Tôi được xem, được trở thành một phần của một nền văn hóa sống động. Quả trứng nhỏ bé này là món quà vô cùng ý nghĩa mà tôi chắc chắn sẽ mang về.”
Bản Mây còn tưng bừng với hàng loạt trò chơi dân gian như kéo co, ném còn, đua cà kheo, đu dây… khiến cả người lớn lẫn trẻ nhỏ đều háo hức nhập cuộc.
Cuộc thi làm cơm lam cũng là điểm nhấn thu hút du khách trong nước và quốc tế hào hứng tham gia. Giữa không gian thiên nhiên khoáng đạt, được tự tay chuẩn bị, nướng những ống cơm lam rực rỡ sắc màu, rồi thưởng thức vị nếp dẻo thơm còn nóng hổi vừa ra lò là một trải nghiệm khó quên. Trong làn sương mây bảng lảng, du khách cùng bà con dân tộc trò chuyện rôm rả, cảm nhận trọn vẹn sự mộc mạc, thân tình nơi bản làng.
Chị Thu Hằng, một du khách đến từ Hà Nội, cười rạng rỡ sau khi về đích trong cuộc đua cà kheo: “Mình chưa bao giờ nghĩ có thể đủ can đảm để bước lên cà kheo. Vậy mà hôm nay còn dám cá với chồng là sẽ đua thắng. Lâu lắm rồi mới được dự một lễ hội vui như thế này.”
Lễ hội Xòe sẽ kéo dài đến hết ngày 27/7, với các hoạt động chính diễn ra vào dịp cuối tuần. Đây mới chỉ là sự kiện mở màn cho chuỗi lễ hội mang đậm bản sắc dân tộc tại Bản Mây thời gian tới. Dự kiến trong tháng 8, du khách sẽ được hòa mình vào không khí Lễ hội Mùa vàng mừng lúa chín, Lễ hội hoa dơn thóc, và cả lễ Vu Lan báo hiếu trên đỉnh Fansipan...
Giữa nhịp sống hối hả và những lo toan thường nhật, việc được “trốn” lên miền cao, đặt chân đến một bản làng lưng chừng núi, hít thật sâu bầu không khí trong trẻo và thả mình vào niềm vui khám phá vùng sơn cước – đó là liều thuốc xoa dịu tâm hồn mà ai cũng ao ước.
