1. Tổng quan về Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ
1.1. Toàn cảnh không gian và vị trí đền thờ 10 cô gái Lam Hạ
Nằm tại tổ dân phố Đình Tràng, phường Hà Nam, tỉnh Ninh Bình, Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ được xây dựng ngay trên nền trận địa pháo phòng không gắn liền với dấu ấn lịch sử, nơi các nữ anh hùng đã hiến dâng tuổi trẻ cho quê hương. Khu di tích vì thế mang một giá trị đặc biệt sâu sắc, đưa du khách vào hành trình lắng đọng, đầy xúc cảm để cảm nhận trọn vẹn tinh thần và truyền thống của mảnh đất anh hùng.
Quần thể di tích trải dài trên diện tích 18.5 ha, mở ra không gian xanh mát, rộng rãi. Bao bọc quanh đền là hồ nước trong vắt, công viên cây xanh rợp bóng, tạo nên sự hòa quyện hài hòa giữa không gian tưởng niệm trang nghiêm và thiên nhiên trong lành yên bình. Cảnh quan nơi đây đầy chất thơ, đem lại cho du khách cảm giác tĩnh tại để suy ngẫm về giá trị lịch sử trường tồn.
Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ là điểm nhấn trên bản đồ du lịch tâm linh và sinh thái của tỉnh Ninh Bình. Ngoài khu đền chính mang lối kiến trúc truyền thống, quần thể còn có đài tưởng niệm liệt sĩ, nhà lưu niệm lưu giữ những hiện vật quý, lầu chuông - gác trống thấm đẫm dấu ấn tâm linh, cùng không gian trang trọng ghi danh hàng nghìn liệt sĩ.
1.2. Câu chuyện lịch sử và ý nghĩa thiêng liêng
Năm 1966, giữa thời khắc khốc liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, không quân Mỹ liên tục thực hiện các đợt oanh tạc dữ dội nhắm vào Phủ Lý và các tuyến giao thông huyết mạch. Trong bối cảnh ấy, 10 nữ dân quân Lam Hạ, tuổi đời chỉ từ 16 đến 24, xuất thân từ hai thôn Đình Tràng và Đường Ấm, đã chiến đấu kiên cường không lùi bước.
Điều đặc biệt ở câu chuyện này là các nữ dân quân không hy sinh cùng một thời điểm mà lần lượt qua ba trận đánh ác liệt diễn ra trong vòng một năm. Có người ngã xuống ngay trên trận địa khi đang vận hành pháo phòng không, có người hy sinh tại bệnh xá khi đang cứu chữa đồng đội. Dù trong hoàn cảnh nào, tinh thần quả cảm và ý chí kiên định của họ trở thành biểu tượng bất diệt trong lịch sử phụ nữ Việt Nam.

Huyền thoại 10 cô gái dân quân Lam Hạ anh hùng. (Nguồn: Báo Phụ nữ Việt Nam)
Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ cùng với Ngã ba Đồng Lộc ở Hà Tĩnh là những "địa chỉ đỏ" ghi dấu chiến công của các nữ anh hùng. Giá trị lịch sử được lưu truyền như một niềm tự hào của quê hương Hà Nam, đồng thời là bài học quý báu để các thế hệ trẻ hôm nay và mai sau noi gương, giữ gìn truyền thống.
2. Kiến trúc và không gian tưởng niệm tại Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ
2.1. Nét đẹp kiến trúc truyền thống Việt
Bước chân vào Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ, du khách sẽ ấn tượng với lối kiến trúc truyền thống thuộc vùng đồng bằng Bắc Bộ. Tiền đường mang dáng dấp cổ kính, đầu đao cong vút độc đáo tạo nên vẻ uy nghi nhưng vẫn rất gần gũi. Mái lợp ngói đỏ nâu hòa với nền gạch Bát Tràng mang lại vẻ đẹp trầm lắng, tinh tế.
Hậu cung được xây dựng theo kiến trúc nhà gỗ truyền thống với hệ thống rường cột đan xen vững chắc, nổi bật bởi những đường nét chạm khắc tinh xảo và mềm mại. Vật liệu chủ đạo là gỗ quý, gạch và ngói cổ, tạo nên tổng thể hài hòa, gần gũi mà vẫn toát lên vẻ trang nghiêm. Không gian bên trong được bố trí khoa học, vừa thoáng rộng vừa ấm cúng, thể hiện rõ đặc trưng của một nơi thờ tự linh thiêng, đậm đà bản sắc văn hóa Việt.

Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ được xây dựng theo kiến trúc truyền thống. (Nguồn: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia)
Khu thờ chính được sắp xếp trang trọng với ban thờ, bài vị và ảnh chân dung của 10 nữ anh hùng đặt ở vị trí trang trọng nhất. Ánh sáng tự nhiên nhẹ nhàng xuyên qua cửa sổ, tạo bầu không khí yên bình và sâu lắng để mỗi người có thể lắng mình trong không gian tâm linh.
2.2. Không gian tưởng niệm và biểu tượng tri ân
Ở vị trí trung tâm quần thể di tích, tượng đài liệt sĩ nổi bật với những phù điêu sống động tái hiện hình ảnh 10 nữ anh hùng Lam Hạ. Tác phẩm này không chỉ có ý nghĩa nghệ thuật mà còn thể hiện rõ tinh thần quật cường, sự hi sinh của những người con gái trẻ tuổi. Khi đứng trước tượng đài, nhiều người không khỏi bồi hồi trước truyền thống anh hùng của dân tộc.
Khu vực ban thờ cộng đồng được bố trí rộng rãi, thoáng đãng với đầy đủ bài vị để các đoàn khách, gia đình liệt sĩ đến dâng hương tưởng niệm. Nơi đây thường diễn ra những nghi lễ trọng thể, giúp mọi người có dịp bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn với các thế hệ đi trước.
Lầu chuông, gác trống xây dựng theo phong cách cổ điển, mang giá trị tâm linh, thường được sử dụng trong dịp lễ lớn để tạo không khí trang nghiêm. Đặc biệt, khu vực ghi danh hơn 17.300 liệt sĩ của tỉnh Hà Nam cũ được đặt trang trọng, khắc ghi công ơn những người đã hiến mình cho độc lập tự do của đất nước.
3. Hướng dẫn tham quan Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ năm 2025
3.1. Giờ mở cửa, giá vé và lưu ý khi tham quan
Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ đón khách tất cả các ngày trong tuần, mở cửa từ 7 giờ sáng đến 18 giờ chiều, tạo điều kiện thuận tiện cho du khách chủ động sắp xếp thời gian ghé thăm. Việc tham quan hoàn toàn miễn phí càng giúp nhiều người dễ dàng tiếp cận và hiểu thêm về giá trị lịch sử nơi đây.
Một chuyến tham quan thường kéo dài khoảng 1,5 đến 2 giờ, đủ để dâng hương, tìm hiểu các khu vực chính và trải nghiệm hoạt động giáo dục truyền thống. Nếu đi theo nhóm lớn, học sinh hoặc có nhu cầu hướng dẫn, bạn nên liên hệ trước với Ban quản lý để nhận được sự hỗ trợ phù hợp.
Khi đến thăm đền, du khách nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo nhằm thể hiện sự tôn trọng với không gian linh thiêng. Hạn chế nói chuyện lớn tiếng, giữ trật tự trong khu vực đền thờ. Khi dâng hương, hãy tuân theo chỉ dẫn của nhà đền, có thể chuẩn bị hoa tươi, bánh kẹo, trái cây hoặc các vật phẩm đơn giản để thành tâm tưởng nhớ anh linh các liệt sĩ.

Du khách đến tham quan, tưởng nhớ 10 cô gái Lam Hạ. (Nguồn: ACV)
3.2. Đường đi và cách di chuyển thuận tiện
Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ rất dễ tìm, chỉ cách trung tâm thành phố Phủ Lý tầm 2 km về phía phường Lam Hạ. Đường đi thuận tiện, rộng rãi, có biển chỉ dẫn ở các nút giao quan trọng, phù hợp với cả ô tô, taxi, xe máy và xe khách. Cổng vào khu di tích cũng được thiết kế nổi bật, giúp khách tham quan nhận biết dễ dàng.
Nếu đi theo nhóm nhỏ, taxi là phương tiện khá tiện lợi. Ai thích tự do, chủ động di chuyển có thể chọn xe máy. Những đoàn đông người như đoàn thể, trường học thường dùng xe khách cho an toàn và thuận lợi khi đoàn di chuyển cùng nhau.
Bãi gửi xe nằm ngay trong khuôn viên di tích, được bố trí rộng rãi, an ninh đảm bảo và có biển chỉ dẫn rõ ràng. Từ đây, con đường nội khu lát đá trang trọng dẫn du khách lần lượt đến những điểm nổi bật như đền thờ chính, lầu chuông và khu tượng đài. Không chỉ thuận tiện tham quan trong khu di tích, du khách còn có thể dễ dàng kết hợp ghé thăm các địa điểm lân cận để chuyến đi thêm phần trọn vẹn và ý nghĩa.
4. Giá trị lịch sử, văn hóa và ý nghĩa giáo dục đặc biệt
4.1. Câu chuyện về 10 cô gái Lam Hạ biểu tượng bất khuất của phụ nữ Việt Nam
Câu chuyện cảm động về 10 cô gái Lam Hạ là hình ảnh tiêu biểu cho lòng dũng cảm, ý chí bền bỉ và khát vọng cống hiến của tuổi trẻ. Những người con gái tuổi đời còn rất trẻ nhưng đã không ngần ngại hiến dâng tuổi xuân quý giá để bảo vệ Tổ quốc, lưu danh trong dòng chảy lịch sử là biểu tượng bất khuất của phụ nữ Việt Nam. Tấm gương về họ là nguồn cảm hứng lan tỏa cho thế hệ mai sau.
Hiện nay, Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ là nơi tổ chức nhiều hoạt động giáo dục và trải nghiệm giàu ý nghĩa. Hàng nghìn đoàn học sinh, thanh thiếu niên từ Hà Nam cũng như nhiều tỉnh lân cận về đây tìm hiểu truyền thống, bồi đắp tình yêu quê hương, đất nước. Đây là không gian lịch sử sinh động, giúp thế hệ trẻ thêm trân trọng giá trị hòa bình và nhận thức sâu sắc về sự hy sinh của thế hệ đi trước.

Các cán bộ nữ chụp ảnh kỷ niệm tại tượng đài 10 cô gái Lam Hạ. (Nguồn: Sưu tầm)
4.2. Vai trò của Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ trong hành trình gìn giữ ký ức lịch sử
Trên đất Hà Nam, Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ không chỉ là trung tâm tưởng niệm mà còn là nơi hội tụ giá trị văn hóa, lịch sử lớn của vùng đất nơi đây. Khu di tích vừa là điểm dừng linh thiêng mang tính biểu tượng, vừa là cầu nối cộng đồng trong việc giữ gìn tự hào về truyền thống quê hương.
Chính quyền tỉnh Hà Nam không ngừng quan tâm đầu tư, trùng tu, giữ gìn và nâng tầm giá trị di tích để xứng đáng với ý nghĩa lịch sử. Song song, câu chuyện về 10 cô gái Lam Hạ còn được lồng ghép vào chương trình giáo dục, các hoạt động truyền thông giúp lan tỏa tinh thần anh hùng đến đông đảo quần chúng.
Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ thực sự là "tượng đài" tinh thần cho ý chí bất khuất, đại diện cho lòng yêu nước và sự đoàn kết của phụ nữ Việt Nam cùng nhân dân Hà Nam. Đây là di sản cần được gìn giữ, truyền tiếp cho thế hệ nối tiếp mai này.
5. Trải nghiệm du lịch tâm linh và sinh thái nổi bật tại Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ
5.1. Không gian lễ hội với hoạt động tưởng niệm và trải nghiệm cảm xúc
Vào tháng 10 hàng năm, Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ càng thêm phần thiêng liêng với lễ dâng hương tưởng nhớ các liệt sĩ. Đây là dịp đặc biệt để người dân, du khách thập phương cùng về tri ân công lao, hòa mình trong không khí trang nghiêm của ngày giỗ liệt sĩ. Giây phút mặc niệm sâu lắng cùng tiếng chuông vang xa để lại cảm xúc khó quên trong lòng mọi người.
Xuyên suốt cả năm, khu di tích thường xuyên tổ chức nhiều hoạt động giáo dục truyền thống ý nghĩa như kể chuyện lịch sử cho thiếu nhi, trưng bày hình ảnh và tư liệu về những năm tháng chiến đấu hào hùng, hay các buổi học trải nghiệm dành cho học sinh, thanh niên. Những hoạt động ấy không chỉ giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về lịch sử dân tộc mà còn nuôi dưỡng lòng tự hào và biết ơn sâu sắc.
Du khách khi ghé thăm nơi đây không chỉ đơn thuần là dạo bước tham quan mà còn có cơ hội lắng nghe những câu chuyện xúc động, cảm nhận rõ hơn tinh thần kiên cường và sự hy sinh vô giá của các nữ anh hùng đã làm nên trang sử vàng của xứ Thanh.
5.2. Kết nối các điểm du lịch tâm linh, sinh thái Hà Nam
Chuyến ghé thăm Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ sẽ trở nên trọn vẹn và ý nghĩa hơn khi được kết hợp cùng nhiều điểm đến hấp dẫn lân cận. Chỉ cách đền không xa là khu lưu niệm anh hùng Lương Khánh Thiện, nơi lưu giữ những tư liệu và câu chuyện cảm động về người anh hùng kiên trung của quê hương Hà Nam.
Sau khi tưởng niệm, du khách có thể tìm đến hồ sinh thái Lam Hạ, một điểm dừng chân lý tưởng giữa không gian thiên nhiên rộng mở, trong lành và yên bình. Khu hồ được quy hoạch hài hòa, tích hợp nhiều dịch vụ nghỉ dưỡng và vui chơi nhẹ nhàng, giúp cân bằng giữa trải nghiệm tâm linh và thư giãn.
Với các gia đình có trẻ nhỏ hoặc nhóm bạn trẻ, Sun World Hà Nam, tổ hợp giải trí hiện đại và sôi động sẽ là lựa chọn thú vị để kết thúc hành trình trong niềm vui. Khu tổ hợp được đầu tư quy mô lớn, mang đến hàng loạt trải nghiệm đa dạng như công viên nước, khu trò chơi trong nhà, vườn cảnh quan và không gian ẩm thực phong phú.

Kết hợp vui chơi giải trí tại Sun World Ha Nam. (Nguồn: Sun World)
Đền thờ 10 cô gái Lam Hạ là biểu tượng nổi bật về lịch sử, tâm linh, nơi nhắc nhớ mỗi người về giá trị hy sinh và truyền thống bất khuất của phụ nữ Việt Nam. Đây thật sự là chốn để mỗi người tìm về, cảm nhận và lan tỏa câu chuyện bất tử trên mảnh đất Hà Nam.



