1. Vị trí và lịch sử hình thành của làng Việt Hải Cát Bà

Làng Việt Hải Cát Bà nằm sâu trong vùng lõi của Vườn Quốc Gia Cát Bà (Ảnh: sưu tầm)

1.1 Làng Việt Hải Cát Bà nằm ở đâu?

Làng Việt Hải nằm sâu trong vùng lõi của Vườn Quốc gia Cát Bà, thuộc huyện Cát Hải, thành phố Hải Phòng. Bao quanh ngôi làng là rừng nguyên sinh và các dãy núi đá vôi, tạo nên một thung lũng biệt lập, tách biệt hoàn toàn với nhịp sống đô thị.

Từ trung tâm thị trấn Cát Bà, du khách có thể tiếp cận làng bằng hai hướng chính. Hướng thứ nhất là đi tàu từ bến Bèo tới bến Việt Hải (khoảng 45 phút), sau đó đi bộ hoặc đạp xe khoảng 5 km đường rừng để vào làng. Hướng thứ hai là trekking xuyên rừng từ Vườn Quốc gia, với quãng đường khoảng 12 km tùy tuyến.

Hiện tại, làng Việt Hải Cát Bà không có đường cho xe cơ giới vào tận nơi. Xe điện hoặc phương tiện cơ giới chỉ hoạt động trong khu vực thị trấn và bến tàu, không đi vào làng. Vì vậy, việc di chuyển cuối hành trình đều cần sử dụng sức người đi bộ hoặc xe đạp.

1.2 Lịch sử hình thành và phát triển của làng chài Việt Hải

Việt Hải có lịch sử hình thành từ hơn một thế kỷ trước. Những cư dân đầu tiên đến đây chủ yếu là ngư dân từ Quảng Ninh và Hải Phòng, di chuyển vào vùng lõi đảo để tránh bão và ổn định cuộc sống lâu dài.

Trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp và Mỹ, làng từng đóng vai trò là điểm cung ứng lương thực và hậu cần cho lực lượng kháng chiến nhờ vị trí hiểm yếu, khó tiếp cận. Dù nằm sâu trong rừng, nhưng nơi đây vẫn duy trì được nếp sống cộng đồng ổn định, với nghề chính là đánh bắt hải sản và nông nghiệp tự cấp.

Từ năm 2004, sau khi Vườn Quốc gia Cát Bà được UNESCO công nhận là Khu Dự trữ sinh quyển thế giới, Việt Hải bắt đầu chuyển mình. Thay vì chỉ dựa vào nông ngư nghiệp, người dân bắt đầu mở cửa đón khách du lịch, xây dựng mô hình homestay, làm hướng dẫn viên và tham gia vào các hoạt động du lịch sinh thái có kiểm soát.

2. Vẻ đẹp thiên nhiên đặc trưng của làng Việt Hải

2.1 Cảnh quan núi rừng bao quanh làng Việt Hải Cát Bà

Cảnh quan núi rừng bao quanh làng Việt Hải Cát Bà (Ảnh: sưu tầm)

Làng Việt Hải Cát Bà được thiên nhiên ưu đãi khi tọa lạc giữa rừng nguyên sinh của Vườn Quốc gia Cát Bà. Rừng ở đây thuộc loại rừng nhiệt đới trên núi đá vôi với hệ sinh thái đặc trưng, nơi sinh sống của nhiều loài động thực vật quý hiếm, trong đó có loài Voọc đầu trắng chỉ tồn tại duy nhất tại đây đang có nguy cơ tuyệt chủng.

Tuyến đường mòn xuyên rừng dẫn vào làng trải dài khoảng 12km, tùy theo điểm khởi hành. Đường đi uốn lượn dưới tán cây rậm rạp, không khí trong lành, thi thoảng vọng lại tiếng chim rừng. Dù không phải lúc nào cũng nghe rõ tiếng thú hoang, nhưng cảm giác hòa mình vào tự nhiên vẫn rất rõ rệt.

Theo thống kê của Ban quản lý Vườn Quốc gia Cát Bà, khu vực này có hơn 1.500 loài thực vật và trên 200 loài động vật, trong đó có voọc đầu trắng – loài linh trưởng quý hiếm đang được bảo vệ nghiêm ngặt.

Vào sáng sớm, làng như được phủ lớp màn sương trắng, những dãy núi đá vôi hình thù kỳ lạ ẩn hiện như tranh thủy mặc. Cảnh sắc ấy khiến hành trình đến Việt Hải là trải nghiệm cảm xúc khó quên.

2.2 Bờ biển hoang sơ và bến thuyền làng chài

Bờ biển hoang sơ và bến thuyền làng chài (Ảnh: sưu tầm)

Bờ biển tại làng Việt Hải kéo dài khoảng 2 km, nơi có bãi cát mịn và làn nước trong vắt, tạo nên một không gian yên bình, tựa như một bức tranh thiên nhiên nguyên sơ. Dù không nổi bật như các bãi tắm lớn ở Cát Cò hay Tùng Thu, bờ biển này vẫn giữ được vẻ đẹp hoang sơ, ít chịu sự tác động của du khách.

Bến thuyền làng chài là nơi các thuyền gỗ truyền thống được neo đậu. Đây là điểm khởi hành của ngư dân mỗi sáng, khi họ ra khơi tìm kiếm những mẻ cá tươi ngon. Đồng thời, bến thuyền cũng đóng vai trò là cửa ngõ giao thông giữa làng Việt Hải Cát Bà và thế giới bên ngoài, là điểm đến quen thuộc của du khách khi tới thăm làng, thường di chuyển bằng cano hoặc thuyền.

Khi hoàng hôn buông xuống, cảnh vật tại bờ biển Việt Hải trở nên tuyệt đẹp. Ánh sáng mặt trời phản chiếu trên mặt nước, tạo nên một bức tranh màu sắc sống động và mê hoặc. Từ bến thuyền, du khách còn có thể chiêm ngưỡng toàn cảnh vịnh Lan Hạ với hàng trăm hòn đảo nhỏ nhấp nhô giữa làn nước trong xanh, tạo nên khoảnh khắc khó quên trong lòng mỗi người.

3. Cuộc sống văn hóa và con người làng Việt Hải Cát Bà

Trải nghiệm cuộc sống và văn hóa làng Việt Hải Cát Bà (Ảnh: sưu tầm)

3.1 Nghề nghiệp truyền thống của người dân làng chài

Người dân Việt Hải sống chủ yếu bằng hai nghề truyền thống: đánh bắt hải sản và nông nghiệp. Đối với nghề đánh bắt, ngư dân địa phương sử dụng những phương pháp truyền thống, thân thiện với môi trường như đánh lưới, câu cá, và lặn bắt hải sản. Kỹ thuật đánh bắt được truyền từ đời này sang đời khác, tạo nên bản sắc riêng của làng chài.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, người dân canh tác trên những thửa ruộng bậc thang nhỏ, trồng lúa, ngô, khoai và các loại rau củ quả theo mùa. Nông nghiệp ở đây vẫn mang tính tự cung tự cấp, ít sử dụng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu, tạo ra những sản phẩm sạch và an toàn.

Những năm gần đây, du lịch cộng đồng gần đây đã mở ra hướng đi mới cho người dân. 

Nhiều gia đình đã mở homestay, phục vụ bữa ăn bản địa, hoặc làm hướng dẫn viên. Điều đáng quý là họ luôn tìm cách phát triển du lịch theo hướng bền vững, hài hòa với thiên nhiên và văn hóa truyền thống.

3.2 Kiến trúc nhà cửa và nét văn hóa đặc sắc

Nhà cửa trong làng Việt Hải mang đậm kiến trúc truyền thống của vùng duyên hải Bắc Bộ, với kết cấu chủ yếu từ gỗ và mái ngói đỏ. Nhiều ngôi nhà vẫn giữ nguyên cấu trúc ba gian truyền thống với bàn thờ tổ tiên đặt trang trọng ở gian giữa. Xung quanh nhà thường có vườn rau và cây ăn quả, tạo nên không gian sống gần gũi với thiên nhiên.

Văn hóa cộng đồng thể hiện rõ nét trong đời sống làng chài. Người dân vẫn duy trì những lễ hội truyền thống như lễ cầu ngư đầu năm để cầu mong một năm đánh bắt thuận lợi, an toàn. Vào những ngày lễ hội, không khí làng trở nên nhộn nhịp với tiếng trống, tiếng nhạc và những điệu múa dân gian.

Ẩm thực Việt Hải là sự kết hợp giữa hải sản tươi ngon và rau củ quả địa phương. Những món đặc sản như cá mú hấp, tôm hùm nướng, ghẹ rang muối và nhiều loại hải sản khác được chế biến theo cách đơn giản nhất để giữ nguyên hương vị tự nhiên. Du khách đến đây không thể bỏ qua cơ hội thưởng thức bữa ăn do chính tay người dân địa phương chế biến từ những nguyên liệu tươi ngon nhất.

4. Kinh nghiệm đi làng Việt Hải Cát Bà

Trải nghiệm đạp xe tại làng Việt Hải Cát Bà (Ảnh: sưu tầm)

4.1 Phương tiện di chuyển đến làng Việt Hải Cát Bà

Việc tiếp cận làng Việt Hải có thể thực hiện bằng hai hình thức chính: đường thủy và trekking xuyên rừng. Nhiều du khách cũng lựa chọn kết hợp cả hai để có trải nghiệm trọn vẹn hơn.

Khi đã đến làng, bạn có thể thuê xe đạp hoặc xe điện để tham quan quanh khu vực – một lựa chọn thân thiện với môi trường và dễ dàng tiếp cận các điểm đến trong làng.

4.2 Lịch trình khám phá làng Việt Hải 1 ngày

Sau đây là lịch trình gợi ý cho một ngày khám phá làng Việt Hải:

7:00 – 8:00: Khởi hành từ Cát Bà, ngắm vịnh Lan Hạ buổi sớm

Khởi hành bằng cano hoặc tàu nhỏ từ trung tâm thị trấn Cát Bà, bạn sẽ mất khoảng 30–45 phút để đến bến thuyền Việt Hải. Hành trình này mang đến trải nghiệm nhẹ nhàng, thư thái khi vịnh Lan Hạ còn lặng gió và mặt nước phản chiếu sắc trời buổi sớm.

8:00 – 8:30: Đến làng Việt Hải, thuê xe đạp khám phá

Ngay tại bến, bạn có thể thuê xe đạp với mức giá phổ biến 50.000–80.000 VNĐ/ngày. Con đường dẫn vào làng xanh mát bóng cây, hai bên là cảnh quan nguyên sơ của vườn rau, núi đá và ruộng lúa theo mùa.

8:30 – 10:00: Tham quan trung tâm làng, nhà văn hóa

Điểm dừng chân đầu tiên nên là nhà văn hóa làng – nơi lưu giữ hình ảnh, hiện vật, và câu chuyện về cuộc sống qua nhiều thế hệ. Đây cũng là nơi bạn có thể bắt đầu trò chuyện cùng người dân để hiểu thêm về truyền thống canh tác và sinh hoạt của Việt Hải.

10:00 – 12:00: Đạp xe quanh làng, dạo bên bờ biển

Thời gian lý tưởng để khám phá cảnh sắc ven làng. Những thửa ruộng bậc thang nhỏ, vườn rau sạch và hình ảnh người dân đang làm việc gợi nên một nhịp sống chậm rãi, an hòa. Đây cũng là lúc ánh nắng nhẹ đẹp nhất để chụp ảnh.

12:00 – 13:30: Dùng bữa trưa tại nhà hàng hoặc homestay

Làng có một số quán ăn và homestay phục vụ món địa phương. Bữa trưa với hải sản tươi sống, rau trồng tại chỗ và món ăn đặc trưng có giá khoảng 150.000–250.000 VNĐ/người. Không gian yên tĩnh, gần gũi và ẩm thực được chế biến tại chỗ mang lại cảm giác ấm cúng như bữa cơm nhà.

13:30 – 15:30: Nghỉ ngơi, tham gia hoạt động trải nghiệm

Sau bữa trưa, bạn có thể chọn một số hoạt động nhẹ như:

Lưu ý: Hoạt động đánh bắt cá thường diễn ra từ rất sớm, trước 7:00. Nếu bạn đến làng sau 8:30 thì không còn phù hợp để tham gia hoạt động này.

15:30 – 17:00: Trekking nhẹ hoặc tắm biển

Trekking lên đồi Hải Quân để ngắm toàn cảnh làng từ trên cao là một trải nghiệm đáng giá. Cung đường đi không quá khó, nhưng cần chuẩn bị nước và giày phù hợp. Nếu không muốn trekking, bạn có thể đạp xe ra bãi biển gần làng để tắm và thư giãn.

17:00 – 17:30: Quay về bến thuyền

Kết thúc hành trình trong làng, bạn nên có mặt tại bến trước 17:30 để kịp giờ tàu/cano quay về.

17:30 – 18:30: Trở về Cát Bà, ngắm hoàng hôn trên vịnh

Chuyến đi chiều là lúc ánh hoàng hôn phủ xuống vịnh Lan Hạ. Những tia nắng cuối cùng buông nhẹ trên mặt biển, tạo nên một khung cảnh bình yên và sâu lắng – kết thúc một ngày trọn vẹn.

5. Trải nghiệm độc đáo không thể bỏ lỡ tại Việt Hải

5.1 Trekking xuyên rừng khám phá thiên nhiên

Trekking xuyên rừng Cát Bà khám phá thiên nhiên (Ảnh: sưu tầm)

Trekking xuyên rừng Quốc Gia Cát Bà để đến làng Việt Hải là một trải nghiệm không thể bỏ qua đối với những người yêu thích khám phá thiên nhiên. Hành trình bắt đầu từ Cổng Vườn Quốc gia, đưa bạn đi qua những cánh rừng nguyên sinh với nhiều loài thực vật đặc hữu và cơ hội ngắm nhìn động vật hoang dã.

Tuyến đường dài khoảng gần 12km, địa hình có lúc bằng phẳng, có đoạn dốc nhẹ, phù hợp với người có sức bền tốt. Dọc lối đi là những điểm dừng chân lý tưởng, mở ra góc nhìn rộng lớn về vịnh Lan Hạ và rừng núi Cát Bà.

Để chuyến đi an toàn và trọn vẹn hơn, bạn có thể thuê hướng dẫn viên địa phương với mức giá khoảng từ 500.000 VNĐ. Các hướng dẫn viên thường là người dân địa phương, họ không chỉ biết rõ đường đi mà còn có kiến thức sâu rộng về các loài động thực vật trong vùng.

5.2 Đạp xe quanh làng và ven biển

Đạp xe là phương tiện lý tưởng để khám phá làng Việt Hải Cát Bà với những con đường nhỏ quanh co và khung cảnh nên thơ. Bạn có thể thuê xe đạp tại các homestay hoặc tại điểm cho thuê xe gần bến thuyền với giá khoảng 50.000-80.000 VNĐ/ngày.

Tuyến đường dẫn qua cánh đồng lúa, vườn rau xanh mướt và các nếp nhà cổ. Đặc biệt, đoạn đường ven biển dài 2km đưa bạn đến khung cảnh thơ mộng với biển một bên và núi rừng xanh biếc bên kia.

Một điểm dừng chân thú vị khi đạp xe là cánh đồng lúa phía Tây làng, nơi bạn có thể ngắm nhìn những thửa ruộng bậc thang uốn lượn theo sườn đồi, tạo nên bức tranh nông nghiệp đặc trưng của miền Bắc Việt Nam. Vào mùa lúa chín (tháng 5-6 và tháng 10-11), cả cánh đồng nhuộm màu vàng óng, tạo nên khung cảnh ngoạn mục.

5.3 Trải nghiệm cuộc sống ngư dân và nông dân

Tại làng Việt Hải Cát Bà, bạn có cơ hội hòa mình vào cuộc sống hàng ngày của người dân địa phương, tham gia vào các hoạt động như đánh bắt cá, trồng trọt và chế biến hải sản.

Nếu muốn trải nghiệm nghề đánh bắt, bạn có thể đăng ký tham gia chuyến ra khơi cùng ngư dân vào sáng sớm (thường bắt đầu từ 4-5 giờ sáng). 

Trong chuyến đi này, bạn sẽ được học cách thả lưới, kéo lưới và phân loại hải sản - những kỹ năng cơ bản của người ngư dân. Chi phí cho trải nghiệm này dao động từ 300.000-500.000 VNĐ/người, bao gồm cả bữa sáng trên thuyền.

Các hoạt động làm nông như thu hoạch rau, làm đất, trồng trọt cũng được tổ chức bởi các homestay, phù hợp cho khách trải nghiệm trọn ngày. Đây là cơ hội để hiểu rõ hơn về kỹ thuật canh tác truyền thống trên đảo.

Một trải nghiệm đặc biệt khác là học cách chế biến hải sản theo phương pháp truyền thống của người dân Việt Hải. Bạn sẽ được hướng dẫn cách làm sạch, ướp và nấu các món ăn đặc sản từ nguyên liệu tươi sống vừa đánh bắt được.

5.4 Massage cá độc đáo

Massage cá độc đáo (Ảnh: sưu tầm)

Một trải nghiệm thư giãn độc đáo tại Việt Hải là dịch vụ massage cá. Khác với các dịch vụ massage thông thường, ở đây bạn sẽ ngâm chân trong những bể nước có chứa các loài cá nhỏ. Những chú cá này sẽ nhẹ nhàng "mát xa" bằng cách gặm nhấm các tế bào chết trên da, mang lại cảm giác tê tê rất thú vị.

Dịch vụ massage cá ở Việt Hải sử dụng loài cá tự nhiên trong vùng, không nhập từ nơi khác, đảm bảo an toàn cho hệ sinh thái địa phương. Chi phí cho 15-20 phút massage cá dao động từ 50.000-100.000 VNĐ, một mức giá khá hợp lý so với các khu du lịch khác.

Ngoài tác dụng làm sạch da, massage cá còn giúp kích thích tuần hoàn máu, giảm căng thẳng và mệt mỏi sau một ngày dài khám phá. Điểm đặc biệt là bạn được trải nghiệm dịch vụ này trong không gian thiên nhiên thoáng đãng, bên cạnh suối hoặc dưới tán cây, tạo nên cảm giác thư giãn tuyệt đối.

5.5 Tận hưởng khung cảnh yên bình, hữu tình

Sau tất cả những hoạt động khám phá, đừng quên dành thời gian để tận hưởng khung cảnh yên bình, hữu tình của làng Việt Hải - điều mà hiếm có nơi nào còn giữ được trong thời đại công nghiệp hóa hiện nay.

Bình minh và hoàng hôn là hai thời điểm tuyệt vời để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của làng. Vào buổi sáng sớm, khi làng còn chìm trong sương mù nhẹ, không khí trong lành và tiếng chim hót râm ran tạo nên khung cảnh thanh bình đến lạ kỳ. 

Buổi hoàng hôn, ánh nắng chiều dịu nhẹ phủ lên làng một màu vàng ấm áp, phản chiếu xuống mặt biển tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp.

Một góc nhìn lý tưởng để ngắm toàn cảnh Việt Hải là từ đỉnh đồi phía Đông Nam làng. Từ đây, bạn có thể nhìn thấy toàn bộ làng nằm giữa lòng thung lũng, được bao quanh bởi núi rừng xanh mướt và biển xanh phía xa. Đây cũng là địa điểm chụp ảnh lý tưởng, đặc biệt là vào lúc hoàng hôn.

Nếu có thêm thời gian, hãy ghé thăm một trong những quán cà phê nhỏ trong làng, ngồi nhâm nhi tách cà phê địa phương và lắng nghe những câu chuyện của người dân về lịch sử, văn hóa và cuộc sống nơi đây. Đôi khi, những khoảnh khắc bình dị ấy lại là những trải nghiệm đáng nhớ nhất trong chuyến đi.

6. Kết hợp trải nghiệm khi đến Cát Bà

Kết hợp trải nghiệm show Jetski khi đến Cát Bà (Ảnh: sưu tầm)

Cát Bà là một điểm đến đầy quyến rũ, nơi thiên nhiên hoang sơ và các giá trị văn hóa truyền thống hòa quyện, mang đến cho du khách những trải nghiệm tuyệt vời. Một chuyến thăm tới Cát Bà sẽ không trọn vẹn nếu thiếu những hoạt động thú vị tại các địa điểm nổi bật.

Mùa hè 2025, nếu có dịp ghé thăm Cát Bà, du khách không nên bỏ lỡ Symphony of the Green Island – Bản giao hưởng Đảo Xanh. Đây là chương trình trình diễn đặc sắc kết hợp jetski, flyboard, jetsurf cùng hiệu ứng ánh sáng, laser trên mặt biển, diễn ra ngay tại sân khấu trên Bãi tắm Các Bà (Lady Beach).

Diễn ra mỗi tối từ 20h30 trong khoảng 30 phút, du khách sẽ được chiêm ngưỡng những màn bay lượn trên sóng biển, kết hợp cùng hiệu ứng pháo hoa mãn nhãn. Âm nhạc được phối khí theo cảm hứng từ truyền thuyết “Hạc tiên Cát Bà” tạo nên một tác phẩm trình diễn có dấu ấn văn hoá riêng.

Nằm ngay bên sân khấu trình diễn, Bãi tắm Các Bà sở hữu không gian biển trong xanh, bờ cát mịn trải dài cùng khung cảnh hoàng hôn tuyệt đẹp. Hoạt động từ 16h30–23h hàng ngày, chợ đêm Vui‑Fest là không gian chợ đêm mang phong cách xanh gần gũi, ngay trên tuyến dạo biển gần sân khấu. Hơn 35 kiosk được thiết kế từ bìa carton tái chế, tạo nên vẻ mộc mạc, gần gũi.

Du khách có thể thưởng thức nhiều món ẩm thực Hải Phòng như bánh đa cua, nem cua bể, bánh mì cay, dừa dầm. Ngoài ra còn có nhiều workshop thủ công như vẽ túi vải, làm gốm, tô tượng cùng các hoạt động xem tarot, thưởng thức nhạc acoustic trong không gian ánh đèn lung linh trên bãi biển.

Làng Việt Hải Cát Bà là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thiên nhiên và muốn tìm hiểu về văn hóa địa phương đích thực. Với vẻ đẹp nguyên sơ, không khí trong lành và nhịp sống chậm rãi, Việt Hải mang đến trải nghiệm nghỉ dưỡng khác biệt so với các điểm du lịch hiện đại. Hãy lên kế hoạch cho chuyến đi của bạn đến Việt Hải năm 2025 ngay từ bây giờ, để được đắm mình trong khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp và những trải nghiệm văn hóa đáng nhớ giữa lòng Vườn Quốc gia Cát Bà.