1. Tổng quan về Bảo tàng Hà Nam: Giá trị văn hóa giữa lòng Phủ Lý
1.1. Địa chỉ, thời gian mở cửa và thông tin liên hệ Bảo tàng Hà Nam
Nằm trên đường Lý Thái Tổ, phường Phù Vân, tỉnh Ninh Bình, Bảo tàng Hà Nam tọa lạc tại vị trí trung tâm dễ dàng tiếp cận cho mọi hành trình. Khuôn viên rộng rãi với không gian trưng bày 2.800 m², kết hợp hài hòa các nét kiến trúc hiện đại và truyền thống, gợi mở một không gian thân thiện, thích hợp cho việc tìm hiểu về di sản văn hóa địa phương.
Bảo tàng Hà Nam là điểm đến lý tưởng cho những người yêu thích tìm hiểu về lịch sử và văn hóa. (Nguồn: hanamtourism.vn)
Bảo tàng mở cửa vào khung giờ từ 7 giờ đến 18 giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần và còn mở rộng thời gian phục vụ cho các đoàn nghiên cứu và trường học. Nếu các cơ quan, đoàn thể hoặc du khách muốn tham quan ngoài khoảng thời gian trên, có thể liên hệ trước để nhận được sự hỗ trợ phù hợp.
1.2. Vì sao nên khám phá Bảo tàng Hà Nam năm 2025?
Điểm nổi bật nhất của Bảo tàng Hà Nam chính là bộ sưu tập các bảo vật quốc gia quý hiếm, trong đó nổi bật là trống đồng Ngọc Lũ. Không gian trưng bày được bố trí thành nhiều chủ đề rõ ràng như di sản văn hóa của tỉnh, lịch sử kháng chiến, làng nghề truyền thống, vừa mang tính thẩm mỹ, vừa phục vụ mục đích giáo dục.
Khác với nhiều bảo tàng địa phương, nơi đây còn ứng dụng công nghệ thuyết minh tự động cá nhân hóa với mã QR được áp dụng tại từng không gian trưng bày, giúp du khách tự chủ động tìm hiểu theo cách riêng. Hệ thống mô hình hiện vật 3D và phiên bản hiện vật ảo cho phép quay lật, phân tích chi tiết, hỗ trợ việc học tập và nghiên cứu hiệu quả.
2. Bộ sưu tập các di sản nổi bật tại Bảo tàng Hà Nam
2.1. Trống đồng Ngọc Lũ và các bảo vật quốc gia
Chiếc trống đồng Ngọc Lũ được phát hiện vào năm 1893 tại xã Bình An, tỉnh Ninh Bình. Đây là hiện vật thuộc văn hóa Đông Sơn, có niên đại từ 2.000 - 2.500 năm trước. Được công nhận là bảo vật quốc gia từ năm 2012, trống đồng Ngọc Lũ là chiếc trống đồng có kích thước lớn, đẹp và nhiều hoa văn tinh xảo nhất trong số các hiện vật thuộc văn hóa Đông Sơn, với đường kính bề mặt 79.3 cm, chiều cao 63 cm và nặng 86 kg.
Các họa tiết trên mặt trống tái hiện phong phú quan niệm về vũ trụ và đời sống sinh hoạt của cộng đồng người Việt cổ qua hình ảnh ngôi sao, chim Lạc, cảnh người ca múa, giã gạo, đánh trông,... Đây là biểu tượng quan trọng thể hiện trình độ nghệ thuật đúc đồng và điêu khắc của thế hệ cha ông.
Trống đồng Ngọc Lũ - Bảo vật quốc gia Việt Nam. (Nguồn: Sưu tầm)
Bảo tàng Hà Nam còn trưng bày nhiều bảo vật quốc gia có giá trị khác như tượng đá thời Lý, các loại vũ khí, hiện vật đặc sắc của nhiều giai đoạn lịch sử, mang đến cái nhìn đầy màu sắc và sinh động về tiến trình văn hóa của khu vực.
2.2. Sưu tập hiện vật vũ khí, gốm, tượng đá qua các thời kỳ
Khi tham quan các phòng trưng bày chuyên đề, bạn sẽ thấy những sưu tập giáo đồng, rìu đồng, vũ khí cổ trải dài từ văn hóa Đông Sơn tới các thời kỳ Lý - Trần, phản ánh sức sáng tạo quân sự và trí tuệ của người xưa. Những sản phẩm gốm men từ thời Lý, Trần, cùng các đồ thờ, vật dụng gốm dân dụng truyền thống của Hà Nam cũng được bảo quản và bài trí khéo léo.
Nổi bật, các tượng đá thời Lý là minh chứng rõ rệt cho tài năng điêu khắc và tín ngưỡng bản địa, kết tụ giá trị tinh thần nghệ thuật sâu sắc. Hệ thống hiện vật đa dạng này kể lại câu chuyện phát triển văn hóa và niềm tin tôn giáo đặc trưng của dải châu thổ sông Hồng, giúp du khách cảm nhận tròn vẹn từng giai đoạn lịch sử vùng đất này.
2.3. Không gian trưng bày chuyên đề và trải nghiệm thực tế
Tại Bảo tàng Hà Nam, các chuyên đề trưng bày được tổ chức đa dạng như: “Di sản văn hóa Hà Nam”, “Hà Nam trong kháng chiến chống Mỹ”, “Làng nghề thủ công truyền thống Hà Nam”... Mỗi khu vực được thiết kế với nội dung dễ hiểu, gần gũi, tạo thuận lợi cho người tham quan. Phòng trải nghiệm sáng tạo chính là điểm nhấn với khu vực mô phỏng, thực hành các nghề thủ công, giúp khách chủ động hòa mình vào không khí làm nghề truyền thống thay vì chỉ dừng ở mức quan sát.
Khai mạc khu trưng bày “Hà Nam trong kháng chiến chống Mỹ”. (Nguồn: hanamtv.vn)
Bảo tàng thường xuyên tổ chức các hoạt động giáo dục, hướng dẫn trực tiếp hoặc ngoài trời, nhằm lan tỏa giá trị văn hóa, gắn kết cộng đồng và đặc biệt là thế hệ trẻ. Đây là cơ hội để các bạn nhỏ tận tay tham gia các hoạt động sáng tạo, kết nối kiến thức lịch sử với thực tiễn sinh động.
3. Trải nghiệm công nghệ số hóa tại Bảo tàng Hà Nam
3.1. Ứng dụng công nghệ 3D, số hóa hiện vật
Bảo tàng Hà Nam tiên phong đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại, nổi bật là việc số hóa 3D nhiều bảo vật quốc gia và hiện vật quý, giúp du khách có thể ngắm nhìn chi tiết từng góc cạnh qua màn hình cảm ứng hoặc thiết bị cá nhân. Nhờ công nghệ thực tế ảo, trải nghiệm tham quan trở nên sinh động, kể cả với những ai không có điều kiện trực tiếp đến bảo tàng.
Số hóa hiện vật không chỉ nâng cao tính hấp dẫn, tiết kiệm thời gian mà còn hỗ trợ hiệu quả cho công tác bảo tồn, nghiên cứu và giáo dục di sản trong mọi hoàn cảnh. Du khách tham quan có thể phóng lớn từng chi tiết của trống đồng Ngọc Lũ hoặc xoay các góc của tượng đá, đem lại trải nghiệm khám phá di sản hiện đại và mới mẻ.
3.2. Công nghệ truyền thông và quảng bá di sản tới cộng đồng
Bảo tàng Hà Nam chủ động phát triển các kênh truyền thông số trên website chính thức và mạng xã hội để cập nhật thông tin nhanh chóng về các buổi triển lãm, hoạt động giáo dục, cùng các hiện vật giá trị. Nhờ đẩy mạnh truyền thông hiện đại, di sản của địa phương đã trở nên gần gũi hơn với giới trẻ, học sinh, sinh viên cũng như du khách quốc tế.
Trên trang web, bảo tàng chia sẻ nhiều câu chuyện thú vị về các hiện vật, đăng tải video về các không gian trưng bày và hoạt động tương tác, góp phần kết nối chặt chẽ giữa bảo tàng và cộng đồng, đồng thời lan tỏa nhận thức về giá trị di sản trong cuộc sống hiện đại.
4. Gợi ý lịch trình tham quan Bảo tàng Hà Nam kết hợp du lịch văn hóa
4.1. Lịch trình nửa ngày tại Bảo tàng Hà Nam
Bạn có thể bắt đầu chuyến tham quan bằng việc khám phá không gian trưng bày về di sản văn hóa và lịch sử Hà Nam trong khoảng 45 phút đầu tiên. Đây là nơi lưu giữ nhiều tư liệu, hình ảnh, hiện vật quý phản ánh quá trình hình thành và phát triển của vùng đất, cùng những nghề thủ công truyền thống đã tạo nên bản sắc văn hóa đặc trưng.
Du khách tới tham quan và nghiên cứu tại bảo tàng Hà Nam. (Nguồn: Tạp chí Kinh tế Môi trường)
Tiếp đó, hãy dành 60 phút để chiêm ngưỡng và tìm hiểu sâu hơn về các bảo vật quốc gia như trống đồng Ngọc Lũ, tượng đá thời Lý, hay bộ sưu tập vũ khí, gốm sứ cổ mang đậm dấu ấn văn minh Việt cổ. Mỗi hiện vật không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn là câu chuyện sống động về đời sống, tín ngưỡng và tinh thần sáng tạo của cha ông.
Khoảng 15 phút cuối hành trình được khuyến khích dành cho hoạt động trải nghiệm tại phòng sáng tạo hoặc tham gia các chương trình giáo dục tương tác. Du khách, đặc biệt là các gia đình có trẻ nhỏ, sẽ có cơ hội tự tay làm đồ gốm, tô tượng, thử trang phục cổ truyền, hay tham gia các trò chơi đố vui về lịch sử. Tổng thời gian 120 phút được bố trí hợp lý giúp chuyến tham quan vừa mang tính giáo dục, vừa giải trí, tạo nên trải nghiệm cân bằng giữa học tập, khám phá và thư giãn trong không gian văn hóa đầy cảm hứng.
4.2. Kết hợp tham quan hệ sinh thái di tích, thắng cảnh lân cận
Sau chuyến tham quan Bảo tàng Hà Nam, bạn có thể tiếp tục ghé thăm Sun World Ha Nam cách bảo tàng khoảng 15 phút lái xe, nơi có các khu vui chơi giải trí và ẩm thực đa dạng. Ngoài ra, chùa Bà Đanh và đình Trần Xá, hai di tích lịch sử quan trọng gần bảo tàng, cũng là gợi ý phù hợp cho hành trình kết hợp khám phá văn hóa vùng đất này.
Đừng quên trải nghiệm ẩm thực địa phương với những món như bánh cuốn Phủ Lý, cá kho làng Vũ Đại cùng nhiều đặc sản hấp dẫn khác. Lịch trình 1 ngày kết hợp giữa tham quan bảo tàng, ghé thăm di tích, thưởng thức đặc sản địa phương sẽ mang lại lựa chọn phong phú phù hợp cho cá nhân, nhóm du lịch gia đình hoặc tập thể.
5. Kinh nghiệm và lưu ý hữu ích khi tham quan Bảo tàng Hà Nam
Di chuyển đến Bảo tàng Hà Nam năm 2025 khá thuận tiện nhờ hệ thống giao thông phát triển và vị trí trung tâm của thành phố Phủ Lý. Với những du khách xuất phát từ Hà Nội, bạn có thể đi theo Quốc lộ 1A hoặc cao tốc Pháp Vân – Cầu Giẽ, thời gian di chuyển chỉ khoảng 1 đến 1,5 giờ bằng ô tô cá nhân, taxi hoặc xe khách. Đường cao tốc hiện đại giúp hành trình trở nên nhanh chóng và êm ái hơn.
Di chuyển đến bảo tàng bằng xe máy là phương án được nhiều du khách lựa chọn. (Nguồn: Sưu tầm)
Du khách đến từ các tỉnh lân cận cũng có thể dễ dàng tiếp cận bảo tàng qua các tuyến quốc lộ hoặc xe buýt liên tỉnh hoạt động thường xuyên. Để nắm thông tin chính xác về sự kiện, triển lãm hoặc thay đổi lịch mở cửa, bạn nên theo dõi website chính thức của bảo tàng hoặc liên hệ trực tiếp để được hỗ trợ.
Sau khi đến nơi, đừng quên lưu lại những bức hình kỷ niệm. Khu vực trưng bày trống đồng Ngọc Lũ với hệ thống đèn chiếu sáng tinh tế là điểm check-in lý tưởng được nhiều du khách yêu thích. Bên cạnh đó, sảnh chính của bảo tàng đón ánh sáng tự nhiên qua những mảng kính lớn, tạo nên không gian rực rỡ, rất phù hợp cho những khung hình nghệ thuật.
Phòng trưng bày số hóa cũng là nơi hấp dẫn giới trẻ với các màn hình cảm ứng hiện đại và hiệu ứng trình chiếu sinh động. Khi chụp ảnh, bạn nên di chuyển nhẹ nhàng, tránh dùng đèn flash, đồng thời tuân thủ quy định để bảo vệ hiện vật và giữ không gian chung yên tĩnh, trang trọng.
Khám phá Bảo tàng Hà Nam không chỉ là hành trình tìm hiểu di sản mà còn là dịp trải nghiệm văn hóa ứng xử và phong tục địa phương. Du khách nên giữ thái độ lịch sự, chọn trang phục kín đáo, không tự ý chạm vào hiện vật, đồng thời đọc kỹ bảng hướng dẫn tại từng khu vực trưng bày.
Việc giữ trật tự, không nói chuyện lớn tiếng hoặc bình luận thiếu tế nhị thể hiện sự tôn trọng với không gian văn hóa và những giá trị lịch sử được bảo tồn nơi đây. Đặc biệt, hãy dành thời gian lắng nghe thuyết minh viên và quan sát kỹ từng hiện vật, để cảm nhận sâu hơn ý nghĩa lịch sử, tinh thần dân tộc và sự sáng tạo của cha ông.
Bảo tàng Hà Nam không chỉ là nơi lưu giữ những báu vật cổ xưa, mà còn là nhịp cầu đưa các giá trị truyền thống hòa cùng dòng chảy hiện đại. Đến đây, bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm trọn vẹn nét đẹp văn hóa đặc sắc của vùng đất Hà Nam cũ.
